lucht & licht

Ik ga er echt geen gewoonte van maken haiku van en naar het Jiddisch te vertalen, maar Jan Weynants stuurde me er 88 (!) toe van eigen hand. Voor de lol probeer ik hieronder de makkelijkste daarvan om te zetten.

84.

Het is nu, en hier.

Er is tijd en er is plaats.

Er is lucht en licht.

Er zit een taalkundig/grammaticaal probleem in deze tekst, nl. de werkwoordsvorm bij een meervoudig onderwerp. ‘Het is nu, en hier’ is geen probleem: de komma maakt dat het om twee zinnetjes gaat, waarvan in het tweede het werkwoord ‘is’ wordt verzwegen. Maar ‘Er is lucht en licht’? Ik snap dat de auteur het ritme van ‘er is’ wil aanhouden, maar ‘er is’ bij het tweevoudige onderwerp ‘lucht en licht’ vind ik moeilijk. Tenzij je ‘lucht en licht’ als één begrip beschouwt: ‘lucht & licht’.

‘Er is tijd en er is plaats’: ik ga uit van het vaststaande begrippenpaar ‘tijd en ruimte’. ‘Ruimte’ kan je omwille van het ritme niet gebruiken in het Nederlands, maar wel in het Jiddisj: roim.

Zodoende.

עס איז איצט, און דאָ

ס’איז דאָ צײַט און ס’איז דאָ רױם

ס’איז דאָ לופֿט און ליכט

Transcriptie naar Latijnse tekens is ook een lastige. Ik geef eerst de Nederlandse transcriptie van Sofeer, dan de meer gangbare, gebaseerd op die van het YIVO in New York.

Es iz ietst, oen do.
‘s Iz do tsait oen ‘s iz do roim.
‘s Iz do loeft oen licht.

Es iz ietst, un do.
‘s Iz do tsayt un ‘s iz do roym.
‘s Iz do luft un licht.