pijpen

Oerwoudgeluiden. In de weekendbijlage van een Belgische krant heeft Christophe Vekeman een pagina die hij mag vullen met ‘de wereld volgens Vekeman’. Die cowboyhoed op zijn hoofd vind ik maar niks, maar de stukken lees ik graag, en vaak met enige instemming.

Soms windt hij zich nogal op over taalverloedering, en deze week dus over ‘oerwoudgeluiden’ en hoe die term eigenlijk een eufemisme is voor domweg racistisch gebral, dat echter om een of andere reden niet gewoon zo genoemd wordt. Het stuk eindigt: “De waarheid is dat sommige supporters in de marge van de voetbalmat geen oerwoudklanken voortbrengen, maar wel degelijk apengeluiden maken.

Waarom toch onze taal en woordenschat kruiperig laten dansen naar de pijpen van lui die amper hun eigen naam kunnen schrijven? Waarom racisten uit de wind zetten? Alleen het zo direct en scherp mogelijk benoemen van hun woorden en daden kan maken dat de bananen die zij gooien als een boemerang tegen hun smoelen zullen terugkeren.”

Los van het feit dat ‘hun smoelen’ in het meervoud een anglicisme is, valt mij vooral ‘de pijpen’ op. Welke pijpen van die lui? Hun broekspijpen? Tabakspijpen? Schoorsteenpijpen?

Dat slaat natuurlijk nergens op. De uitdrukking heeft alleen zin als ‘pijpen’ een werkwoord is: dansen naar het pijpen van … Pijpen: fluiten of doedelzak spelen, zoals door de rattenvanger van Hameln, of the pied piper. De term wordt nog steeds gebruikt in de Britse volksmuziek, en kwam vroeger ook voor in het Nederlands. Dansen naar het pijpen van X is dan: dansen op het fluitspel of de muziek van X.

William Blake schreef een gedicht, Reeds of Innocence. Dat begint zo:

Piping down the valleys wild,

            Piping songs of pleasant glee,

On a cloud I saw a child,

            And he laughing said to me:

“Pipe a song about a Lamb!”

            So I piped with merry cheer.

“Piper, pipe that song again;”

            So I piped: he wept to hear.

Enzovoort.

Misschien wil Vekeman voorkomen dat zijn lezers zich meteen seks in het hoofd halen, maar dan laat hij toch ook zijn woordenschat dansen naar de opvattingen van lui die amper hun taal kunnen denken.