In het Nederlands werknemer en werkgever; in het Duits Arbeitnehmer en Arbeitgeber; in het Italiaans dipendente en datore di lavoro. In de drie talen worden de rollen omgedraaid. De werkgever neemt het initiatief en vervult de actieve rol, de werknemer is daarvan afhankelijk, dipendente. De bezitter van kapitaal geeft iets weg, namelijk werk, en dat is… Lire la suite geven en nemen
Étiquette : taal
de betere haiku
Dit is gênant. (...) Ik houd de wondere wereld van de haiku maar even voor bekeken, denk ik.
lucht & licht
Ik ga er echt geen gewoonte van maken haiku van en naar het Jiddisch te vertalen, maar Jan Weynants stuurde me er 88 (!) toe van eigen hand. Voor de lol probeer ik hieronder de makkelijkste daarvan om te zetten. 84. Het is nu, en hier. Er is tijd en er is plaats. Er is… Lire la suite lucht & licht
14 haiku
14 haiku van David Omar Cohen, traduit du yiddish vers le français en het Nederlands (version intégrale versie)
belgicismes: cadre
Cette fois-ci, il s’agit d’un vrai belgicisme, que l’on trouve dans les deux langues majeures du pays. En effet, le mot cadre est également très présent en flamand, bien qu’aussi dans un autre sens. Là où les chefs d’entreprise (étatique ou non) s'appuient sur une couche des travailleurs qu'ils considèrent comme plus importants que leurs collègues et qu’ils traitent comme une sorte d’élite au-dessus des travailleurs ordinaires, on parle de kaderfunctie ou bien kaderpersoneel. Ces travailleurs sont censés être les yeux et les oreilles des patrons dans l'atelier, élevés au-dessus des esclaves salariés ordinaires. ...
communicatie
'... en de moeizame communicatie met de Griekse werklui, die meestal geen Engels spreken.' Sana Valiulina in De groene Amsterdammer, 11 juli 2024 Het is niet omdat Sana Valiulina, die een huis heeft gekocht op Samos en er een deel van het jaar wil wonen, geen Grieks spreekt, dat de communicatie met de Griekse werklui… Lire la suite communicatie
tout lui faut
‘Man overlijdt na incident in eigen tuin aan de Tout Lui Fautweg Op zondagavond 30 juni vond er een tragisch incident plaats aan de Tout Lui Fautweg in Suriname. Een man was rond 19.00u in zijn tuin bezig toen hij plotseling in elkaar zakte. Hij moet daarbij een harde slag aan zijn hoofd hebben gekregen,… Lire la suite tout lui faut
geschiedschrijving 2024
Tijd om de geschiedenis in de juiste woorden te beschrijven (geleerd uit massamedia, van De Groene Amsterdammer tot La libre Belgique): ‘De landroof en de brutale onderdrukking wekten heel wat woede, en in 1904 kwamen de Herero, onder de leiding van Samuel Maharero, in opstand tegen de Duitse kolonisten; op 12 januari doodden zij meer… Lire la suite geschiedschrijving 2024
dertig jaar later
Het is frappant hoe zowel de ontwikkelingen in de periode tussen de twee Wereldoorlogen die Hannah Arendt analyseert, als de kroniek van het Nederlandse vreemdelingenbeleid in 1992, situaties en gebeurtenissen opleveren die vandaag, in 2023, in België herkenbaar zijn. Of het nu zeventig jaar of dertig jaar geleden is, in wezen lijkt er weinig veranderd.
‘wij’
Daarom blijf ik het toch problematisch vinden dat ik als lezer blijkbaar geacht word deel uit te maken van een gemeenschap waar ik niet om gevraagd heb. En die imaginaire gemeenschap wordt meestal in verband gebracht met zaken waar ik werkelijk geen enkele affiniteit mee heb. ...
jiddisch en afrikaans
Is dat nou niet geweldig? Jiddisch, Maleis en Afrikaans die elkaar raken? Daar word ik vrolijk van.
nomaden en migranten
1. Het is begin april en ik ben zopas voor het eerst gearriveerd in Marseille. Ik heb mijn bagage weggezet in de enorme studentenflat waar ik de komende dertien weken zal overnachten. Dan ga ik op pad voor een eerste kennismaking met de stad. Het is lente, de zon brandt nog niet door, er staat… Lire la suite nomaden en migranten
dubbeldoelkoe
Schrijft een filmrecensent: “Filmmakers vragen ons om te kijken door de ogen van varkens, schapen en koeien. Ook in de rechtspraak wint het idee terrein dat dieren geen figuranten zijn in het leven van de mens.” Aardig van die filmmakers, maar intussen zijn er veehouders die hun dieren zonder schroom als ‘dubbeldoelkoeien’ beschouwen – en… Lire la suite dubbeldoelkoe
mit andere verter 2
... Ik kan er over meepraten. In de les groeten wij elkaar met een welgemeend sjolem aleichem. Maar toen ik dat bij mijn laatste winkelronde in de buurt van het Antwerpse Centraal Station ook probeerde, was het even welgemeende antwoord bij de koosjere viswinkel, traiteur en bakker: ‘goede middag’ of ‘hallo!’ Dat het anders kon en moest, bleek uiteindelijk bij De Heimishe Bakkerij waar vlak na mij een jong meisje binnenkwam, die (dat?) vrolijk sjlum! riep en prompt in het Jiddisch verder werd geholpen. ...
cluster 17
Het blijft mij bezighouden, dat onderscheid tussen ‘links’ en ‘rechts’ in politieke zin. Eerder had ik het er al over dat in de doorsnee media zo makkelijk links en progressief worden gelijkgesteld, net zoals rechts en conservatief blijkbaar onderling verwisselbaar zijn. Gemakzucht, verwardheid en/of luiheid in het denken, vermoedde ik in 2017 (progressief – conservatief).… Lire la suite cluster 17
poutin poutin
Pour autant que je sache, il n’y a que le français qui ajoute en écrit un [e] final au nom du président russe Poutine. Ni la langue russe (Путин), ni le néerlandais (Poetin), ni l’allemand, l’italien ou l’anglais (Putin), ni le yiddish (comme dans !פּוטין איז אַ שװאַנץ) ont besoin de ce [e] pour exprimer la… Lire la suite poutin poutin
codex seraphinianus
Een hefschroefregenboogwolk, een toboganjurk, een panopticon gevuld met water, een worm met aan de twee uiteinden een getande bek, twee benen die uitlopen in een nest met drie vogels of een regenscherm of een kano, armen waarvan de hand de vorm heeft van een pen of een hamer of een nijptang, een coronavuurtoren avant la… Lire la suite codex seraphinianus
voorlezen
Begin november verscheen een nieuw boek van Tonke Dragt en Rindert Kromhout. Ik kan mij niet herinneren dat ik ooit zelf een boek van Tonke Dragt heb gelezen, maar op een of andere manier roept haar naam telkens weer een van de zeldzame prettige herinneringen op aan mijn schooltijd. Uit een hommage die afgelopen weekend verscheen in De Standaard der Letteren (DSL) leid ik af dat de schrijfster nu 91 is en vrijwel blind en dat zij verblijft in een woonzorgcentrum. Ik lees er ook dat haar bekendste titel, ‘De brief voor de koning’, verscheen in 1962. 1962? Toen was ik elf. Ik moet dus in het vijfde of zesde leerjaar ...
pijpen
Soms windt hij zich nogal op over taalverloedering, en deze week dus over ‘oerwoudgeluiden’ en hoe die term eigenlijk een eufemisme is voor domweg racistisch gebral, dat echter om een of andere reden niet gewoon zo genoemd wordt. Het stuk eindigt: “De waarheid is dat sommige supporters in de marge van de voetbalmat geen oerwoudklanken voortbrengen, maar wel degelijk apengeluiden maken. ..." Los van het feit dat ‘hun smoelen’ in het meervoud een anglicisme is, valt mij vooral ‘de pijpen’ op. Welke pijpen van die lui? Hun broekspijpen? Tabakspijpen? Schoorsteenpijpen?
camelberg
Paasdag 2021: rechtstreeks verslag op de Nederlandse televisie van een wielerkoers in België. Ik hoor de verslaggever: “… en dan moeten zij ook nog de Kemmelberg over”. Twee seconden later lees ik de ondertiteling: “… en dan moeten zij ook nog de Camelberg over”. En inderdaad, op datzelfde moment zegt de verslaggever: “Het is mij een raadsel hoe die naam in het Belgische straatbeeld terecht is gekomen”. Hoe ver moet je heen zijn ...
etnische studies
Hoe moeilijk kan het zijn onderwijs aan te bieden dat inhoudelijk recht doet aan de diversiteit van de leerlingen/studenten/scholieren voor wie het bedoeld is? Behoorlijk moeilijk, zo blijkt soms. (...) Hoe ingewikkeld deze dekolonisering van het onderwijs zelfs in de bakermat ervan ligt, blijkt uit recente verwikkelingen in California. Daar proberen namelijk allerlei verschillende belangengroepen, die alle menen een onderdrukte (etnische) minderheid te vertegenwoordigen, gezichtspunten van anderen uit het curriculum te verwijderen.
mijn zuster
Ruprecht wil niet alleen weg van “de bleeke gezichten met hun vischachtige kilheid” in Europa, hij wil ook terug naar Maria, het donkere meisje met wie hij zijn jeugd heeft doorgebracht op het landgoed van de familie. De herinnering aan haar houdt voor hem nog steeds een belofte in van sensualiteit en erotiek. Hij kent het gerucht dat Maria eigenlijk het buitenechtelijke kind is dat zijn vader verwekt heeft bij een van de bediendes, maar “Dat kon zoo zijn. Maar dat kon ook heel anders zijn.” Je voelt het al snel aankomen: vijftig pagina’s verder blijkt de negerin Maria waar hij naar verlangt wel degelijk zijn halfzus.
moraaluitstoot
Ik heb een tijdje hard gewerkt aan de revisie van een lang en moeilijk stuk dat in principe op 5 februari online gaat op Thomas Project, en het lukt mij nu even niet om aan iets nieuws te beginnen. Dan maar dit. In de taz verscheen een lang interview (bijna drie pagina’s) met een mij onbekende… Lire la suite moraaluitstoot
werknemer?
Jan Blommaert is overleden (zie ook A long goodbye). Als eerbetoon hieronder een tekst van hem die ik regelmatig raadpleeg om bij de les te blijven wanneer ik zelf wat schrijf. Op de 3de Dag van het Socialisme, in november 2013, hield Blommaert de slottoespraak. De tekst verscheen later op DeWereldMorgen onder de titel 'Let… Lire la suite werknemer?
a long goodbye
Jan Blommaert is saying farewell to life. And as far as his public life is concerned, he does so in the way people have got to know him: astute, critical and engaged in the world around him, but not without questioning his own position in it. Jan Blommaert has always been an inspiring researcher and… Lire la suite a long goodbye
fort corona
Globalisering is niet iets van de afgelopen veertig, vijftig jaar. Tweeduizend jaar geleden waren economie en politiek al ‘globaal’. Het Romeinse keizerrijk voerde goud, wierook en mirre in vanuit Azië; generaals uit Noord-Afrika leidden de Romeinse legers. Europese reizigers brachten verhalen en goederen mee terug uit China, Indië en Perzië. Vikings vestigden zich op Newfoundland.… Lire la suite fort corona
pacificatie
Lange tijd heb ik gedacht dat de Engelse term pacification in zwang kwam rond 1970, als een nog cynischer variant van ‘vredesproces’ – zoals in: het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen. Het was de periode toen duidelijk werd dat de Verenigde Staten de oorlog in Vietnam militair niet zouden winnen. Pacificatie werd het nieuwe… Lire la suite pacificatie
gedichtentrein – hamletmachine
Plots ontvang ik in mijn postvak twee berichten met als onderwerp Gedichtentrein. Zowel Luk als Leen stelt mij voor om mee te doen aan een soort kettingbrief of pyramide “om de stille kracht van gedichten mee te verspreiden – kies een gedicht, tekst of bezinning waar je een goede herinnering aan hebt of wanneer het… Lire la suite gedichtentrein – hamletmachine
on/over/sur rivers & lakes – rivieren & meren – rivières & lacs (2020)
Rivers & lakes is about thinking a better life. A life, good to yourself and to others, without causing damage – to humans, animals, plants, nature, air and earth, rivers and lakes. A life, aimed at autonomy for all, at everyone’s opportunity to be their own reason, at pursuing what you want to be or… Lire la suite on/over/sur rivers & lakes – rivieren & meren – rivières & lacs (2020)
malapropisme
Bij toeval een oud blogje van me, uit 2006, teruggevonden – en wie prijkt daar al? Kees Vendriks (die van het volplempen) met het malapropisme ’Ik sta met mijn oren te fluiten’; even later is voor hem ’de kous afgedaan’. Nog uit die tijd: Bij de plechtige opening noemt toenmalig Antwerps schepen van Cultuur Philip… Lire la suite malapropisme
paralipse
(Nederlandse versie op http://durieux.eu/blog/paralipsis) Ce dont je ne veux pas parler ici est la longue durée d’inactivité sur mes sites web. Sur durieux.eu la dernière contribution, le long essai hoe (een) intellectueel zijn? date déjà du 10 juin. Et sur rivieren & meren – rivières & lacs – rivers & lakes le dernier article a… Lire la suite paralipse
« het klimaat redden »
Version française sur http://durieux.eu/content/sauver-le-climat Dit essay gaat over klimaatacties en taal, over transitie en de woorden die daarvoor gebruikt worden. Het gaat over wat klimaatmanifestanten zeggen, en wat dat betekent. En het gaat over noodzaak van een rechtvaardig klimaatbeleid. Ik herinner mij een interview van niet zo lang geleden met een Canadees of een Brit,… Lire la suite « het klimaat redden »
rivieren & meren - rivières & lacs - rivers & lakes 